Ogólnopolskie Prezentacje Artystyczne Kolejarzy wkroczyły w trzecią dekadę. Po ubiegłorocznych, uroczystych obchodach 20-lecia tego niewątpliwie wyjątkowego wydarzenia na mapie kolejowej kultury, uczestnicy tegorocznej edycji spotkali się w krakowskim Domu Kultury Kolejarza w dniach 10-12 października.
Dostojny głos dzwonu Zygmunta obwieścił w piątkowy wieczór rozpoczęcie Prezentacji. Wszystkich przybyłych przywitał dyrektor Domu Kultury Kolejarza w Krakowie Józef Bylica, a następnie przedstawił zaproszonych gości.
Na Prezentacje przybyli prof. Józef Ciągwa – przewodniczący Zarządu Głównego Towarzystwa Słowaków w Polsce oraz dr Ludomir Molitoris – sekretarz generalny tegoż Towarzystwa, Ryszard Masłowski – prezes Stowarzyszenia Krzewienia Sportu, Turystyki i Kultury „Kolejarz” któremu towarzyszył Andrzej Walczyk – członek zarządu oraz komisji kultury Stowarzyszenia. Zaproszenia przyjęli również Włodzimierz Żmuda – dyrektor Regionu Południowego Centrum Realizacji Inwestycji PKP PLK S.A. w Krakowie, Zbigniew Marzec oraz Bożena Mrozińska – koordynatorka kultury kolejowej w dawnym Ministerstwie Komunikacji.
Następnie głos zabrał prezes Krakowskiego Towarzystwa Kultury Kazimierz Jarosz, który powiedział m.in.:
– Otwieramy dzisiaj kolejny etap naszej historii – 21. OPAK. Spotykamy się w tym miejscu od 2004 roku i nawet dramatyczny czas pandemii nie przeszkodził, byśmy ten jeden dzień byli razem. Oczywiście spotkanie odbyło się on-line. Wydaje mi się, że w obecnej chwili jest to najważniejsze wydarzenie w kulturze kolejowej. Przybywacie z różnych stron Polski, reprezentując różne firmy i praktycznie każdy region naszego kraju. W pięknych słowach opowiadacie o swojej twórczości o waszych pasjach i prezentujecie swoje prace. Zatem czas zacząć.
W tegorocznych Ogólnopolskim Prezentacjach Artystycznych Kolejarzy wzięło udział 47 artystów, a wśród nich 4 osoby, które na Prezentacjach pojawiły się po raz pierwszy. Przedstawili prace w wielu kategoriach. Dominowało malarstwo, ale trudno było przejść obojętnie wobec wspaniałych rzeźb – a tu klasą samą w sobie od lat jest Józefina Szkółka. Zaprezentowali się również poeci. Tu należy wspomnieć o małżeństwie Bialików – Zofii i Mikołaju, którzy na każdym kolejnym OPAK-u potrafią swoją twórczością zachwycić słuchaczy. Nie zabrakło również prac wykonanych techniką metaloplastyki (Adam Willer), fotografii czy muzyki, gdzie kolejne kompozycje w towarzystwie gitary zaprezentował Piotr Zemanek.
Artyści, co oczywiste, mogą o swojej twórczości opowiadać długo i szczegółowo. Aby dać wszystkim równe szanse i zmobilizować do przestrzegania regulaminu prezentacji, organizatorzy wprowadzili niezwykłą innowację powiązaną z kolejowym symbolem. Zainstalowano model semafora, który ściśle określał, wyświetlając sygnał zielony, żółty i czerwony, czas wypowiedzi. Rozwiązanie okazało się skuteczne i większość dostosowała się do nowego pomysłu.
Tradycją OPAK-u jest obdarowywanie wybranych uczestników karykaturami wykonanymi przez Marka Błeszyńskiego. To wybitnie utalentowany plastyk, malarz a także muzyk i wokalista. W zaprzyjaźnionych kręgach jest określany jako człowiek-orkiestra, bowiem nie brakuje go nigdzie, gdzie może zaistnieć kolejowa kultura, turystyka i nawet sport. Jego aktywność jest bardzo cenna i godna podziwu. Tym razem swoje wizerunki z rąk autora odebrali Katarzyna Marszałek-Dziadzio, Zenon Nowak oraz Kazimierz Jarosz. Szczególnie wyróżnionym mógł się poczuć poeta Edward Cybulko, którego Marek Błeszyński obdarował portretem w technice olejnej.
Wśród autorskich prezentacji na tegorocznym OPAK-u była wyjątkowo jedna – grupowa. W imieniu grupy Malachit z Domu Kultury Kolejarza w Stargardzie, który wspólnie z Domem Kultury Kolejarza w Krakowie pozostaje ostatnią ostoją kolejowej kultury, mówił artysta malarz Zenon Ozga. Malachit jest rówieśnikiem Ogólnopolskich Prezentacji Artystycznych Kolejarzy, bowiem swoją działalność zainaugurowali 21 lat temu. W grupie są nie tylko malarze, ale też osoby zajmujące się fotografią, witrażem, batikiem, mozaiką ceramiczną, tworzeniem biżuterii czy quillingiem. Malachit działa w dziesięcioosobowym składzie i wciąż jest otwarty na przyjęcie kolejnych osób, które zechcą realizować swoje pasje w niezwykle sympatycznej atmosferze. Zdjęcie Malachitańczyków, jak o sobie mówią, otwiera kolejna strona.
W przerwie autorskich prezentacji organizatorzy przygotowali miłą niespodzianką, którą był występ Klubu Tańca Towarzyskiego Fantazja. Klub działa od 1986 roku i prowadzi naukę tańca dla grup rekreacyjnych oraz sportowego tańca towarzyskiego. Opiekunem i trenerem klubu jest Maria Nowak – uczennica profesora Mariana Wieczystego, mistrzyni Polski w tańcach latynoamerykańskich oraz wicemistrzyni Polski w tańcach standardowych. Wychowankami klubu są pary amatorskie od klasy E do S oraz pary zawodowe.
Wśród wielu prac, które artyści zaprezentowali na tegorocznym OPAK-u wielkie wrażenie zrobiła niemal idealna kopia słynnego obrazu Tamary Łempickiej „Kobieta w zielonej sukni”. Jej autorem jest Wacław Niwczyk, który tak mówił o swojej pracy:
– Fascynuje mnie wiele kierunków w malarstwie, jednak głównie dominują style art deco i secesja. Ten obraz Łempickiej jest wyjątkowy, choćby ze względu na kolorystykę. Nie było to łatwe wyzwanie, pracowałem nad obrazem trzy tygodnie, z czego dwa zajęły poprawki, bo każdego dnia dostrzegałem rozbieżności.
Kolejna praca, która zasłużyła na wyróżnienie, to obraz, którego autorką jest Zofia Kwiatkowska-Zimna. Opowiedziała też ciekawą historię powstania tego dzieła.
– Ten obraz powstał na zamówienie i po powrocie z Krakowa przekażę go odbiorcy. Dostarczono mi archiwalną fotografię, która przedstawiała bydgoski rynek z początku XX wieku, jeszcze z pomnikiem króla Wilhelma II Wielkiego. Żeby nie było łatwo, fotografia zostało pokolorowana, co mi zdecydowanie nie pomagało przy pracy. Starałam się odtworzyć ówczesny klimat i nieskromnie powiem, że chyba się udało.
21 Ogólnopolskie Prezentacje Artystyczne Kolejarzy zakończone zostały tradycyjnie wspólnym zdjęciem uczestników oraz biesiadą przy krakowskim stole, na którym serwowano regionalne potrawy.

Tekst Jacek Kowalczyk. Publikacja w czasopiśmie „Przekaźnik” nr 10/2024