Zespół powstał w 1972 roku tuż po przejęciu przez kolejarzy budynku przy ul. Filipa 6 i działał przez 20 lat do początku lat dziewięćdziesiątych ub. wieku. Obecnie tj. ponad 30 lat od zaprzestania działalności odżyła historia kolejowego Zespołu Tańca Ludowego „Semafor”istniejącego w latach 1972 – 1991. Stało się to za sprawą jego członkini Danuty Gajewskiej, która zaniepokojonabrakiem w Internecie informacji o Zespole Semafor - na początku 2023 r. przysłała do Domu Kultury Kolejarza w Krakowie maila z prośbą o kontakt ze mną. Gdy rozpoczęliśmy mailowo-telefoniczne rozmowy okazało się, że Danusia będąc w Semaforze nosiła nazwisko Kulesza, a ja bardzo dobrze ją zapamiętałem, gdyż aktywnie uczestniczyła w zajęciach i występach Zespołu. Od tamtego czasu odbyło się już kilka spotkań byłych członków Semafora i co najważniejsze wzięła w nich udział Elmira Jabczanik-Siwczyk – choreograf i kierownik artystyczny Zespołu. Gdy zaobserwowałem z jak wielką radością wspominają swój udział w Zespole jego byli członkowie, postanowiłem poprosić Zarząd Kolejowego Towarzystwa Kultury o umożliwienie organizowania spotkań członków Semafora w Domu Kultury Kolejarza, który po zmianach z lat 90-tych dalej działa i jest prowadzony obecnie przez to Stowarzyszenie. Od jesieni 2023 r. spotkania odbywają co miesiąc i za każdym razem gromadzą po kilkanaście osób. Do dzisiaj udało się Danusi już opracować i umieścić w Wikipedii notkę o Semaforze, uzyskać archiwalne nagrania Semafora ze zbiorów Radia Kraków, a obecnie jest w trakcie zbierania materiałów i wspomnień do książki o Zespole. ZTL Semafor był „wizytówką” krakowskich kolejarzy, a w trakcie swoich koncertów dostarczał widzom wielu wzruszeń. Dlatego było mi bardzo żal, gdy PKP (po zmianach ustrojowych na początku lat 90-tych XX w.) zaprzestały wspierania kultury i Semafor zakończył swoją działalność. Zresztą podobny los spotkał większość kolejowych zespołów artystycznych a nawet ośrodków kultury w całej Polsce. Nam w Krakowie udało się utrzymać Dom Kultury Kolejarza - dzięki grupie pasjonatów kolejowej kultury, którzy w 1992 r. utworzyli Stowarzyszenie a już w 1995 r. poprowadzili jego działalność, gdy PKP zaprzestały finansowania tej placówki.
Cieszę się, że w 2023 r. dzięki inicjatywie niektórych byłych członków Semafora odrodziła się pamięć o tym Zespole i jego dokonaniach. Uczestnicząc w kilku ich spotkaniach mogłem zauważyć jak wielkie więzi i przyjaźnie zawiązane 40 i 50 lat temu – trwają do dziś. Obiecujące są także uzyskane efekty na polu upamiętnienia historii Semafora.
Trzymam za Was kciuki!

Kazimierz Jarosz - obecnie prezes Kolejowego Towarzystwa Kultury
a w latach 80-tych i 90-tych XX w. dyrektor Domu Kultury Kolejarza w Krakowie

Kolejowi artyści na XIX Prezentacjach (OPAK)

W 2022 roku świat artystyczny skupiony i tworzony przez kolejarzy głośno zakrzyknął, oczywiście dzięki swoim patronom Kolejowemu Towarzystwu Kultury i Stowarzyszeniu Krzewienia Sportu, Turystyki i Kultury Kolejarz – zakrzyknął i to jak głośno -„Kolej jest w nas i jest naszą artystyczną inspiracją”. I tak w ramach obchodów jubileuszu 175 lat kolei w Krakowie w dniach 13-16.10.2022 odbyły się XIX Ogólnopolskie Prezentacje Artystyczne Kolejarzy. Nie zdajemy sobie nawet sprawy czym jest dla obdarzonych duszą artystyczną kolejarzy i ich rodzin możliwość prezentowania obrazów i innych form twórczości, w ramach corocznych spotkań artystycznych w Krakowie. To nie jest tylko zaprezentowanie swoich prac sobie nawzajem, ale również pokazanie ich szeroko rozumianemu środowisku Krakowa, osobom zwiedzającym wystawę w Domu Kultury Kolejarza. Z perspektywy artysty Kraków i OPAK to miejsce i czas magiczny. Uczestnicy pełni pasji twórczej, również w tym roku mieli okazję zaprezentować swoje obrazy, rzeźby, wiersze, prace ręczne, makatki, w tej pięknej sali Kolejowego Towarzystwie Kultury w Krakowie
na Św. Filipa 6.
OPAK – to ludzie, organizatorzy, artyści, osoby odwiedzające salę wystawową OPAK-u. Można tu usłyszeć za plecami albo obok, przemierzając wzrokiem kolejne wystawione i wiszące obrazy i inne prace o procesie twórczym, zmaganiach, trudnościach w uzyskaniu oczekiwanego efektu. Kłopoty, nieudane próby, zachwyt jak wyjdzie, warsztat, troski artystyczne – to wszystko tematy, o których na miejscu można porozmawiać z autorami tych prac. Dziś to bardzo ważne, że można w jednym miejscu spotkać tylu twórców, tak mocno stąpających po ziemi – będących tu i teraz i chętnych do rozmów i wymiany refleksji, informacji o warsztacie i efektach ich prac. Kontakt odbiorcy z artystą w atmosferze otwartości i przychylności często sprawia, że autor pracy uchyla rąbka tajemnicy związanej z pracownią, sztalugą, miejscem swojej pracy twórczej.
OPAK – to również miejsce, gdzie w tym roku dominował temat kolei. Prace artystów nawiązują do przeszłości, przyszłości oraz teraźniejszości i fantazji związanej z jakże ujmującym widokiem lokomotywy zaprzęgniętej w wagony, która zmierza w nieznane. Dworce, semafory, wagony, tory, przyroda, lokomotywy, podróżni, czas, radość, emocje to wszystko przelane jest na papier, płótno, drewno – to wszystko stanowi inspirację dla tych, którym kolej jest bliska sercu, stanowi piękno i budzi zachwyt. I to wszystko można było przeżyć i zobaczyć na OPAK-u, który gościł u siebie już po raz 19-ty Dom Kultury Kolejarza w Krakowie przy ul. Św. Filipa 6.
Dni spędzone na OPAK-u to dni poświęcone sztuce i kolei. Dzięki organizatorom uczestnicy w tym roku zachwycali się pięknem malarstwa Tamary Łempickiej w Muzeum Narodowym w Krakowie. Mieli również możliwość zwiedzić Muzeum wraz z istniejącą od 120 lat Pracownią Witrażu, mieszczącą się w siedzibie historycznego studia witrażowego S.G.Żeleński, a szczególnie możliwość poznania funkcjonującej pracowni witraży. Oczywiście jak co roku z kustoszem Leszkiem Sybilą poznali w Muzeum Krakowa kolejne tajemnice skrywające to piękne miasto. Na szczególną uwagę zasługują tu eksponaty przygotowane z okazji 175-lecia jak np. figurka pierwszej lokomotywy „Kraków” przedstawiająca parowóz, który ciągnąc pasażerskie wagony - po raz pierwszy odjechał z Krakowa 13 października 1847 roku.
Podczas wystąpień twórców czyli „biesiady artystycznej” nasi artyści mieli również okazję obejrzeć prezentację „Kolej motywem w malarstwie światowym”, podczas której zwrócono uwagę, że czasem żeby wyrazić poruszenie tematyką kolejową, pociągami, lokomotywami, prędkością z jaką się poruszają nie trzeba wiele. Wystarczy np. kolor niebieski, czerwony, żółty i czarny, które mogą symbolizować szybko przejeżdżający skład przed oczami widza spoglądającego w perspektywę przed sobą. Lokomotywa lub jej interpretacja może być jak pocisk, linia poprzeczna przecinająca spojrzenie widza dając złudzenie chwili spędzonej z motywem kolejowym.
Te coroczne spotkania, wpisują się tak mocno w nasz organizm artystyczny, że październikowy OPAK staje się nierozerwalnie częścią naszego życia i corocznym przystankiem w życiowej podróży artystycznej – Każdego z Uczestników
„VIVE LA CRACOVIE” i „VIVE LA OPAK” !
Dzięki, że jesteście – artysta, uczestnik OPAK.

Michał Wojtczak – październik 2022 r.

Historia Domu Kultury Kolejarza (DKK) w Krakowie sięga już prawie 100’u lat, gdyż budynek przy ul. św. Filipa 6 został zbudowany pod koniec lat 20-tych XX wieku. To w DKK odbywały się najważniejsze wydarzenia ostatniego stulecia związane z krakowską kolejową kulturą, a w jego pomieszczeniach miały siedziby lub występowały kolejowe zespoły artystyczne. W tym miejscu strony internetowej Kolejowego Towarzystwa Kultury prezentujemy nieistniejące już zespoły artystyczne DKK oraz najważniejsze wydarzenia kulturalne krakowskich kolejarzy z przeszłości.

„Semafor” 1972 - 1991
Zespół Tańca Ludowego Semafor 1972-1991 - oprac. D. Gajewska 2023

Zespół Folklorystyczny Osiem Sióstr

Stowarzyszenie malarzy kolejowych Plavo svjetlo Zagrzeb, Chorwacja

Pierwsza  wspólna wystawa grupy entuzjastów  malarzy kolejarzy  odbyła się w 1990 roku w mieście Varaždin.

 Ponieważ grupa malarzy kolejarzy dalej  aktywnie   wystawiała swoje prace , 20 marca  1997 roku, po zgromadzeniu założycielskim, oficjalnie zarejestrowała się jako Stowarzyszenie Malarzy Kolejowych  Plavo svjetlo (Niebieskiego Światło) Zagrzeb.

Obecnie liczy 25 aktywnych członków. Członkami stowarzyszenia artystycznego są wyłącznie pracownicy i emeryci Kolei Chorwackich z różnych miast.

 Stowarzyszenie działa nieprzerwanie od momentu powstania i  funkcjonuje do dzisiaj , prezentując  101 wspólnych wystaw.

 Stowarzyszenie ma również sekcję fotograficzną z dwoma bardzo aktywnymi członkami.

Poza Chorwacją, stowarzyszenie prezentowało swoje prace na  dziesięciu międzynarodowych wystawach w Europie (Francja, Włochy, Belgia, Niemcy, Węgry, Czechy, Szwajcaria, Polska i Austria).

Wśród najważniejszych wystaw możemy wskazać:

dwie w Dubrowniku, wystawa sponsorowana przez Ministerstwo Planowania Przestrzennego i Ochrony Środowiska, na temat Międzynarodowego Dnia Gór i Międzynarodowego Dnia Wody, Dnia Matki i wystawy poświęcone rocznicom kolei. Wystawy organizowane przez Chorwacką Radę  Kultury i wystawy organizowane przez Międzynarodową Federację Kolejowych Stowarzyszeń Artystycznych i Intelektualnych Europy (FISAIC).

Stowarzyszenie przez siedemnaście lat prowadziło galerię w holu budynku Kolei Chorwackich w Zagrzebiu  . Zorganizowano tam 184 wystawy indywidualne i zbiorowe swoich członków, towarzystw zaprzyjaźnionych  i malarzy akademickich.

Współpracowaliśmy i współpracujemy z wieloma stowarzyszeniami artystycznymi z Chorwacji i Słowenii oraz z malarzami kolejarzami z Austrii, Belgii, Czech i Niemiec. O naszych pracach pisali eksperci wybitni chorwaccy krytycy sztuki.

Na krajowych i międzynarodowych wystawach konkursowych  (FISAIC) w Czechach, Chorwacji, W Szwajcarii, Polsce i Austrii prace naszych członków zdobyły główne złote i brązowe medale nagrody i wyróżnienia oraz nagrodę specjalną.

Stowarzyszenie jest laureatem nagrody dla Stowarzyszenia odnoszącego największe sukcesy w 2012 roku i dyplomy za wieloletnią pracę w amatorstwie kulturalnym i artystycznym.

Aktywnie współpracujemy z ŽKUD Renato Pernić z Roč, z Gacka Open University Otočac, z malarzami z Chorwacji i Słowenii malującymi ustami i stopami oraz innymi artystami.